Pirolizidin alkaloidleri (PA)
Doğal olarak bitkiler tarafından otçullara karşı bir savunma mekanizması olarak üretilen ve temel olarak pirolizidinin kimyasal yapısında olan alkaloidlerdir. 6.000’den fazla bitkide 660’tan fazla PA ve PA N-oksit tanımlanmıştır ve bunların yaklaşık yarısı hepatotoksisite sergilemektedir. Boraginaceae, Asteraceae, Orchidaceae ve Fabaceae familyalarındaki bitkilerde sıklıkla bulunurlar; Convolvulaceae, Poaceae ve Lamiaceae’deki en az bir türde bulunmaktadırlar. Dünyadaki çiçekli bitkilerin % 3’ünün pirolizidin alkaloidleri içerdiği tahmin edilmektedir. Bal, tahıllar, süt, sakatat ve yumurta pirolizidin alkaloidleri içermektedir.
Doymamış pirolizidin alkaloidleri hepatotoksiktir, yani karaciğere zarar verir.PA’lar ayrıca hepatik veno-tıkayıcı hastalığa ve karaciğer kanserine neden olur. PA’lar tümörijeniktir. PA tüketimiyle ilişkili hastalık, pirolizidin alkaloidoz olarak bilinir.
Endişe verici olan, PA içeren şifalı bitkilerin, özellikle Batı’da hodan yaprağı, karakafes ve öksürük otu ve bazı Çin şifalı otlarının kullanımıyla ilişkili sağlık riskidir.
Bazı geviş getiren hayvanlar, örneğin sığırlar, pirolizidin alkaloidleri içeren bitkilerle beslendiklerinde karaciğer enzim aktivitelerinde hiçbir değişiklik veya herhangi bir klinik zehirlenme belirtisi göstermezler.Yine de Avustralya’da yapılan çalışmalar toksisite olabileceğini göstermiştir.Koyun, keçi ve sığırların çok daha dirençli oldukları ve çok daha yüksek PA dozlarını tolere ettikleri, bunun PA’yı yok eden rumen mikropları yoluyla kapsamlı detoksifikasyona bağlı olduğu düşünülmektedir. Erkekler; kadınlardan, fetüslerden ve çocuklardan daha duyarlı tepki verirler.
PA ayrıca Utetheisa ornatrix gibi bazı organizmalar için bir savunma mekanizması olarak kullanılır. Utetheisa ornatrix tırtılları bu toksinleri besin bitkilerinden alır ve avcılar için caydırıcı olarak kullanır. PA’lar onları doğal düşmanlarının çoğundan korur. Toksinler, yetişkin güvelere dönüştüklerinde bile bu organizmalarda kalır ve onları yetişkinlik dönemleri boyunca korumaya devam eder.
Tropan alkaloidleri (TA)
Kimyasal yapılarında bir tropan halkası içeren bir bisiklik alkaloidler ve ikincil metabolitler sınıfıdır.Tropan alkaloidleri, Solanaceae bitki ailesinin birçok üyesinde doğal olarak bulunur. Bazı tropan alkaloidleri farmakolojik özelliklere sahiptir ve antikolinerjik veya uyarıcı olarak işlev görebilir.
